Izvorni znanstveni članak
Kvaliteta interakcije nastavnik-učenik: povezanost s komponentama samoreguliranog učenja, ispitnom anksioznošću i školskim uspjehom
Slavica Šimić Šašić - Odjel za izobrazbu učitelja i odgojitelja predškolske djece
Izabela Sorić - Odjel za psihologiju, Sveučilište u Zadru, Zadar
Puni tekst (hrvatski, str.35-55).pdf
Sažetak
Dosadašnja istraživanja interakcije nastavnik-učenik sugerirala su da kvaliteta interakcije utječe na motivacijske, kognitivne i afektivne aspekte učenja, ali su se ta istraživanja uglavnom bavila pojedinačnim aspektima interakcije nastavnik–učenik. Ovo istraživanje je provedeno s ciljem da se zahvati više različitih komponenti interakcije nastavnik-učenik, i da se utvrde njihovi međusobni odnosi, kao i da se provjeri kako su komponente uspostavljene interakcije povezane s različitim komponentama samoreguliranog učenja, osjećajem anksioznosti kod učenika i njihovim školskim uspjehom.
U prvom dijelu istraživanja primijenjeni su Skala interakcije nastavnik–učenik (Šimić Šašić, 2008) i Upitnik podrške nasuprot izazovu u razrednoj interakciji (Mariani, 1997) na uzorku srednjoškolskih nastavnika (N = 123). Pomoću klaster analize izabrana su tri nastavnika koji učenicima pružaju visoku podršku i visoki izazov u razrednoj interakciji, i tri nastavnika koji učenicima pružaju nisku podršku i niski izazov u razrednoj interakciji. U drugom dijelu ispitivanja na uzorku učenika (N = 201) kojima izabrani nastavnik predaje strani jezik (engleski ili talijanski) primijenjeni su upitnik Komponente samoreguliranog učenja (Niemvirta 1998), Skala samoefikasnosti u učenju i izvedbi (Pintrich, Smith, Garcia i McKeachie, 1991), Upitnik samoefikasnosti za djecu (Muris, 2001), Upitnik strategija učenja stranog jezika (Oxford, 1990), te Skala ispitne anksioznosti (Vulić-Prtorić, 2004).
Rezultati su pokazali zanimljive interakcije varijabli spola učenika i vrste interakcije nastavnik-učenik. Pozitivna vrsta interakcije više koristi dječacima, kojima treba veća pomoć nastavnika u učenju. Učenje djevojčica je više samoregulirano, pa se one bolje snalaze u kontekstu negativne interakcije s nastavnikom, ali u negativnoj interakciji je izraženija ispitna anksioznost kod djevojčica. Rezultati našeg istraživanja sugeriraju da ponašanjima učenika u razredu (izbor strategija učenja) doprinose različite individualne karakteristike učenika (spol, vjerovanja o kontroli, motivacijske orijentacije, samoefikasnost), ovisno o kvaliteti interakcije nastavnik-učenika. Stoga bismo mogli zaključiti da kvaliteta interakcije nastavnik-učenik djeluje indirektno, preko individualnih karakteristika učenika, na ponašanje učenika, što u konačnici djeluje na uspjeh iz stranog jezika, kao izlaznu varijablu u procesu poučavanje-učenje.
Ključne riječi
interakcija nastavnik-učenik, ispitna anksioznost, podrška i izazov u razrednoj interakciji, samoregulirano učenje, školsko postignuće