Izvorni znanstveni članak
Pozitivne emocije u ispitnim situacijama – Doprinosi učeničkih ciljnih orijentacija, voljnih strategija i školskog postignuća
Irena Burić - Odjel za psihologiju, Sveučilište u Zadru, Zadar
Izabela Sorić - Odjel za psihologiju, Sveučilište u Zadru, Zadar
Puni tekst (hrvatski, str.183-199).pdf
Sažetak
S obzirom na značenje koje pozitivne ispitne emocije imaju za niz relevantnih ishoda u životu učenika, te na nedovoljnu istraženost njihovih antecedenata, cilj ovog istraživanja bio je ispitati doprinose učeničkih ciljnih orijentacija (ciljne orijentacije na učenje, ciljne orijentacije na izvedbu, ciljne orijentacije na izbjegavanje truda), korištenja voljnih strategija prilikom učenja (strategije jačanja samoefikasnosti i olakšavanja učenja, korištenje negativno utemeljenih poticaja), te prethodnog školskog postignuća doživljavanju emocija radosti, nade, ponosa i olakšanja u ispitnim situacijama iz matematike. Istraživanje je provedeno na prigodnom uzorku gimnazijskih učenika (N = 365) prosječne dobi od 16 godina, koji su ispunili upitnik za vrijeme redovne nastave. Provedbom hijerarhijskih regresijskih analiza općenito je utvrđeno da učenici koji su u školi pretežno orijentirani na učenje i na izvedbu, te oni koji više koriste strategije jačanja samoefikasnosti i olakšavanja učenja, a manje negativno utemeljene poticaje kako bi regulirali svoje emocije i motivaciju prilikom učenja matematike, u većoj mjeri doživljavaju većinu pozitivnih analiziranih emocija. Također, učenici s većim razinama postignuća u matematici, ujedno doživljavaju veći intenzitet pozitivnih ispitnih emocija. Istraživanje je pokazalo da se, u skladu s teoretskim pretpostavkama, emocije radosti, nade, ponosa i olakšanja doživljene u tipičnim ispitnim situacijama iz matematike, mogu u znatnoj mjeri objasniti učeničkim ciljnim orijentacijama, korištenjem strategija voljne kontrole prilikom učenja i razinama ranijih postignuća iz matematike. Pri tome, negativno utemeljeni poticaji pokazali su se, u terminima emocionalnog doživljavanja, kao prilično nepovoljan oblik voljne kontrole.
Ključne riječi
pozitivne ispitne emocije, ciljne orijentacije, voljne strategije, školsko postignuće